Dzisiejszy wpis zapoczątkuje serię, która będzie opisywała w detalach narzędzia z grupy Problem Solving. Jako pierwszej, przyjrzyjmy się metodzie 5Why. Metoda ta jest chyba najbardziej popularną i znaną, trudno byłoby znaleźć osobę, która przynajmniej raz nie słyszała o tej technice. Na początek trochę historii w ramach wprowadzenia. Twórcą tej metody jest Sakichi Toyoda jak wskazuje samo nazwisko twórcy, metoda ta była doskonalona i ciągle jest używania w firmie Toyota. Jest to podstawa dzięki której łatwiej możemy sobie poradzić w trudnych sytuacjach. Naukowo zostało udowodnione, że dzięki wielokrotnemu zadawaniu pytania „Dlaczego?”, natura i rozwiązanie problemu stają się bardziej oczywiste. Dzięki efektywności tej metody zyskała ona popularność na świecie i stanowi jeden z fundamentów filozofii Kaizen
Skuteczne rozwiązanie problemu i wprowadzenie odpowiednich działań korygujących nie jest możliwe bez identyfikacji przyczyny źródłowej. Jeśli jej nie zidentyfikujemy i skupimy się tylko na usunięciu niezgodności, możemy być pewni, że wcześniej czy później problem powróci.
Aspekty metody 5Why
Jeśli chcemy przeprowadzić poprawną analizę metodą 5Why musimy pamiętać, aby aby nasza analiza obejmowała dwa główne aspekty.
Dlaczego problem powstał ? Na tym etapie musimy zastanowić nad wszystkimi możliwymi przyczynami powstania problemu. Dlaczego dany defekt został wyprodukowany.
Dlaczego tego nie wypatrzyliśmy ? Tu musimy się zastanowić dlaczego obecny system czy to kontroli jakości czy nadzoru nad procesem nie wykrył problemu, kiedy już się pojawił lub nie wykrył przyczyny pojawienia się problemu jak już ją poznaliśmy.
Jak stosować 5-WHY?
Pierwszy i najważniejszy krok to zebranie jak największej ilości informacji o problemie, który chcemy rozwiązać. Tutaj ważna jest zasada „im więcej tym lepiej”, zapisuj wszystko co ci przyjdzie do głowy każdą informację. Zastanów się nad następującymi aspektami:
- Co właściwie się stało ?
- Kiedy to się stało ?
- Jaka jest skala problemu, ile mamy problemów, % defektów itp ?
- Jakie zagrożenie ten problem stwarza dla klienta, użytkownika, firmy ?
- Czy wadliwy wyrób jest dostępny, jeśli nie to warto go ściągnąć od klienta.
Zbierz grupę roboczą
Kiedy masz już wszystkie dane, które były dostępne musisz znaleźć odpowiednie osoby, które mogą być przydatne w odnalezieniu przyczyny i metody rozwiązania problemu. Zalecam, aby członkami zespołu były osoby, które wiedzą najwięcej o miejscu i procesie, najlepiej pracownicy produkcji. Pamiętaj nie twórz grupy 20 osobowej, zbierz maksymalnie 5 osób w przeciwnym razie problem raportowania i przepływ informacji spowolni rozwiązanie i analizę problemu.
Zdefiniuj problem w jasny i przejrzysty sposób
Pamiętasz jak pisałem o analizie przyczyny źródłowej, najważniejsze jest jasne określenie problemu. To jest bardzo ważny etap i nie można go ominąć. Jasno zapisany problem ułatwia członkom grupy koncentrację na zadaniu. Często podczas dyskusji niektórzy uwielbiają „pływać” mając jasną definicję problemu, łatwiej będzie nam ukierunkować grupę na rozwiązanie właściwych zadań.
Przykładowe 5-WHY
PROBLEM: Brak otworu „A”
Pytanie 1: Dlaczego otwór „A” nie został wykonany ?
Odpowiedź: Pominięto operację – detal nie był poddany dalszej obróbce na stanowisku wiercenia .
Pytanie 2: Dlaczego operator nie wykonał operacji i nie wywiercił otworu „A”
Odpowiedź: Detale przed i po operacji wiercenia składowane są w tej samej palecie
Pytanie 3: Dlaczego detale w różnym stopniu zaawansowania znajdują się w tej samej palecie ?
Odpowiedź: Nie ma jasno określonych zasad gdzie odkładać detale po wykonanej operacji.
Pytanie 4: Dlaczego nie ma jasno zasad składowania materiału po obróbce ?
Odpowiedź: Technolog tego obszaru produkcji nie ustalił zasad.
Pytanie 5: Dlaczego technolog tego obszaru produkcji nie ustalił zasad składowania materiału
Odpowiedź: Brak wytycznych na całym obszarze obróbki skrawaniem w zakładzie.
Sprawdzenie logiki odpowiedzi
Po zakończeniu procesu zadawania pytań 5Why musimy zweryfikować czy są one logicznie związane z problemem, stosujemy zasadę przyczyna -> skutek. Przeglądamy więc wszystkie pytania i odpowiedzi i sprawdzamy czy są ze sobą powiązane i łączą się w logiczną całość.
Zalety 5-WHY
- Jest to bardzo prosta metoda, która z powodzeniem może być zastosowana w każdej organizacji.
- Stosowanie tej metody nie wymaga znajomości narzędzi statystycznych.
- Dzięki tej metodzie możemy łatwo i szybko prowadzić krótkie i proste szkolenia.
Podsumowanie
Metoda 5Why w swoim zamyśle oznacza zadanie 5 pytań „dlaczego” wg. mnie nie jest to zawsze niezbędne. Jeśli już na etapie 3-4 pytania dochodzimy to sensownych wniosków nie musimy kontynuować gdyż możemy otrzymać już absurdalne odpowiedzi, które to nie przybliżą nas do rozwiązania problemu. Czasami jednak problem jest na tyle skomplikowany, że tych pytań musimy zadać po prostu więcej zawsze zachowujemy zdrowy rozsądek. Najważniejsze co musimy zapamiętać, jeśli chcemy, aby nasze wyroby były najwyższej jakości to coś takiego jak „błąd operatora” praktycznie nie istnieje. Prawdziwe przyczyny leżą w systemie i to własnie na poprawie systemu i procesu należy się skupić.
